Nazwa
Unia Europejska

Reakcja UE na wyzwania związane z pandemią COVID-19

Reakcja UE na wyzwania związane z pandemią COVID-19

Authors

Pages

31-41

DOI
10.51149/ROEA.1.2021.3
Abstract

Przedstawiony artykuł wpisuje się w tematykę zmian społecznych i gospodarczych spowodowanych przez pandemię COVID-19. Celem artykułu jest przedstawienie szerokiego zakresu działań realizowanych przez Unię Europejską w celu walki z pandemią COVID-19 oraz jej konsekwencjami gospodarczo-społecznymi i ocena, jak mogą one wpłynąć na funkcjonowanie Unii Europejskiej w przyszłości. W artykule zaprezentowano podstawę prawną działań Unii Europejskiej w zakresie ochrony zdrowia oraz reakcję Unii Europejskiej na pandemię i jej konsekwencje. Autor dokonuje przeglądu finansowej i organizacyjnej odpowiedzi na kryzys spowodowany przez COVID-19, w szczególności dotyczącej udostępnienia szczepionek, wsparcia dla systemów opieki zdrowotnej oraz wsparcia dla gospodarek. 
Autor wnioskuje, iż Unia Europejska, pomimo początkowej opieszałości, ostatecznie prawidłowo zareagowała na wyzwania związane z COVID-19, tworząc liczne mechanizmy wsparcia dla gospodarek oraz dla obywateli. W szczególności sukcesami są: wspólne zakupy szczepionki i innych środków medycznych i ochronnych; bezpośrednie wsparcie dla narodowych systemów ochrony zdrowia; pośrednie i bezpośrednie wsparcie dla gospodarek. Nie do przecenienia jest też fakt, że zaistniały kryzys wykazał, iż oczekiwania społeczeństw państw członkowskich wykraczają znacznie poza przyznaną Unii legitymację traktatową w sprawach ochrony zdrowia oraz że stworzenie narzędzi pomocowych przyśpieszyło pierwszy krok w kierunku unii 
fiskalnej (pożyczki na rynkach finansowych / emisja obligacji). 
Artykuł odwołuje się do materiałów źródłowych instytucji europejskich i opracowań dotyczących skutków gospodarczych i społecznych pandemii. W artykule zostały wykorzystane metody analizy instytucjonalno-prawnej oraz analizy systemowej.

Polityka kosmiczna Unii Europejskiej – ewolucja, wyzwania i perspektywy

Polityka kosmiczna Unii Europejskiej – ewolucja, wyzwania i perspektywy

Authors

Pages

103-118

Abstract
Przemysł kosmiczny stanowi obecnie jeden z priorytetowych obszarów rozwoju Unii Europejskiej. Znalazło to swoje odzwierciedlenie w strategii „Europa 2020”, a także w najnowszej „Strategii kosmicznej dla Europy”, przyjętej w 2016 r. Potencjał przemysłu kosmicznego związany jest głównie z licznymi efektami spillover, które generuje w dziedzinie wiedzy i innowacji, ale także efektami gospodarczo-społecznymi, takimi jak podniesienie poziomu innowacyjności i wzrost konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw. Artykuł ma na celu przedstawienie głównych założeń polityki kosmicznej UE oraz jej wyzwań w kontekście wybranych procesów globalnych, a także sformułowanie wniosków dotyczących perspektyw rozwoju polityki kosmicznej Unii w najbliższych latach.

Unia Europejska na rozdrożu – integracja czy dezintegracja?

Unia Europejska na rozdrożu – integracja czy dezintegracja?

Authors

Pages

31-40

Abstract

60. rocznica podpisania Traktat Rzymskiego, którą obchodzono w tym roku, wywołała wśród badaczy, publicystów i polityków dynamiczną dyskusję nad przyszłością Unii Europejskiej. Była to okazja do omówienia szeregu wydarzeń, które w ostatnich latach poddały UE próbie. Komisja Europejska opublikowała Białą Księgę przedstawiającą 5 scenariuszy dalszego rozwoju w UE, które stały się przedmiotem publicznej debaty. Niezależnie od tego, jak przebiegały te dyskusje, na poziomie instytucji europejskich oczywiste stało się, że w takim wymiarze i modelu organizacyjnym nie da się dalej efektywnie realizować polityk. Celem niniejszego artykułu jest omówienie kluczowych czynników wpływających na dalszy proces integracji. Czynniki te mają charakter wewnętrzny, jak Brexit czy nastroje w społeczeństwach europejskich, charakter zewnętrzny, jak sytuacja na arenie międzynarodowej czy polityka Rosji, oraz mieszany, do którego można zaliczyć kryzys migracyjny/uchodźczy, będący wynikiem działań zewnętrznych, ale jednocześnie obnażający słabości Unii Europejskiej we wdrażaniu rozwiązań wspólnotowych. Metody badawcze, które zostały wykorzystane to analiza literatury krajowej i zagranicznej oraz dokumentów europejskich.

Unia Europejska bardziej federalna, konfederalna czy elastyczna? Debata nad modelami integracji europejskiej

Unia Europejska bardziej federalna, konfederalna czy elastyczna? Debata nad modelami integracji europejskiej

Authors

Pages

9-29

Abstract

Celem artykułu jest analiza stanu debaty nad niezwykle ważnym dla Unii Europejskiej problemem aksjologicznym, jakim jest określenie optymalnego modelu funkcjonowania procesów integracyjnych toczących się w ramach UE. Analiza ta prowadzona jest w formie uzasadnienia hipotezy badawczej mówiącej, że Unia ma obecnie do wyboru trzy zasadnicze modele: federalny, konfederalny i oparty na tzw. elastycznej integracji. Stawiając pytania badawcze dotyczące każdego z tych modeli Autorka dokonuje oceny ich wad i zalet, kończąc swoje rozważania wyciągnięciem wniosku, że koncepcja elastycznej integracji zdaje się najlepiej sprzyjać niezbędnym reformom politycznym i instytucjonalno-prawnym w Unii Europejskiej.

Zróżnicowanie rozwoju społeczeństwa infromacyjnego w Unii Europejskiej

Zróżnicowanie rozwoju społeczeństwa infromacyjnego w Unii Europejskiej

Authors

Pages

127-143

Abstract

Społeczeństwo informacyjne, z uwagi na istotność zagadnienia dla rozwoju poszczególnych państw czy regionów w XXI wieku, stanowi obszar zainteresowania wielu badaczy. Jego elementy składowe, a szczególnie zastosowanie nowoczesnych technologii (ICT), przyczyniają się do bardziej efektywnego gospodarowania dostępnymi zasobami, lepszego wykorzystania potencjału obywateli, a w konsekwencji, uzyskania wyższego wzrostu gospodarczego i poziomu życia mieszkańców. Unia Europejska także sprzyja rozwojowi społeczeństwa informacyjnego na obszarze państw członkowskich – działania, mające temu służyć, zostały zapisane m.in. w Strategii „Europa 2020”. Jednakże, jak wskazuje wiele analiz, najbardziej zaawansowane ugrupowanie integracyjne na świecie nie jest, pod wieloma względami, terytorium jednolitym. Dlatego też cel artykułu sformułowano jako przedstawienie zróżnicowania, które występuje w Unii Europejskiej, pod względem zaawansowania procesu rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Dla osiągnięcia założonego celu posłużyła analiza literatury przedmiotu oraz analiza danych statystycznych, pochodzących z bazy Międzynarodowej Unii Telekomunikacyjnej (ITU) oraz Europejskiego Urzędu Statystycznego (Eurostat) dla lat 2010-2016. W rezultacie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że społeczeństwo informacyjne w poszczególnych państwach członkowskich UE znajduje się w różnych stadiach rozwoju, jednakże postęp, dokonujący się na tym obszarze, jest stale widoczny. Co więcej, obserwuje się zmniejszenie występujących dysproporcji pod względem dostępności do nowoczesnych technologii. Dalszym działaniem powinna być edukacja społeczeństw tak, aby świadomie i w większym stopniu wykorzystywały możliwości, które oferują ICT.

Ochrona antymonopolowa w ramach polityki konkurencji Unii Europejskiej

Ochrona antymonopolowa w ramach polityki konkurencji Unii Europejskiej

Authors

Pages

113-125

Abstract
Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie najważniejszych założeń polityki konkurencji Unii Europejskiej, a także ukazanie związku tej polityki z postanowieniami dotyczącymi nadużywania pozycji dominującej z perspektywy ekonomicznej oraz prawnej. Badanie zostało przeprowadzone w oparciu o literaturę przedmiotu, publikacje instytucji Unii Europejskiej, a także bezpośrednią analizę postanowień Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. W opracowaniu omówiono istotę polityki konkurencji wraz z jej traktatowymi założeniami oraz wskazaniem ekonomicznych celów postanowień Unii Europejskiej w zakresie polityki konkurencji, a także scharakteryzowano stosowane praktyki antykonkurencyjne w postaci nadużywania pozycji dominującej przez przedsiębiorców i ich potencjalny wpływ na handel między państwami członkowskimi. Opracowanie wieńczy próba oceny polityki konkurencji UE, w której zostały wskazane obszary, które wymagają dalszej nowelizacji. Opracowanie ma charakter opisowo-problemowy.

Integracja społeczna w Unii Europejskiej przez komunikację językową jej obywateli

Integracja społeczna w Unii Europejskiej przez komunikację językową jej obywateli

Authors

Pages

63-78

Abstract

Celem niniejsz ego artykułu jest weryfi kacja hipotezy badawczej o konieczności wprowadzenia wspólnego języka Unii Europejskiej, w celu pogłębienia integracji społecznej obywateli poszczególnych państw członkowskich, co zostało wyznaczone jako jeden z głównych celów istnienia UE już przez sygnatariuszy Traktatu z Maastricht. Punktem wyjścia do sformułowania owej hipotezy były badania Eurobarometr, w których 43% respondentów przyznało, że nie czuje się emocjonalnie związanymi z UE, mimo iż są jej obywatelami. Taki wynik ankiety wymagał według autorów niniejszego opracowania szerszego spojrzenia na możliwe przyczyny braku społecznej integracji w UE. W celu nadania pracy przejrzystej struktury artykuł został podzielony na trzy rozdziały, z czego w pierwszym autorzy przybliżają genezę i zadania Unii Europejskiej, w drugim defi niują pojęcie i cele komunikacji, a następnie, w trzecim, wskazują zależność między poziomem integracji a zdolnością komunikacji w tym samym języku na przykładzie języka angielskiego oraz esperanto. Na postawie dostępnych wyników badań w podsumowaniu artykułu autorzy konkludują, że choć sprawna komunikacja między narodami jest zdecydowanie elementem niezbędnym do wzmacniania społecznej integracji między nimi, sprawą otwartą pozostaje, czy musi ona odbywać się przy pomocy jednego, wybranego języka czy wybranym językiem powinien być język UE, którym posługuje się najwięcej obywateli, tj. język angielski, czy też język stworzony od nowa, taki jak esperanto.

Polityka handlowa Unii Europejskiej jako przykład asymetrycznych działań oddziałujących na państwa słabiej rozwinięte

Polityka handlowa Unii Europejskiej jako przykład asymetrycznych działań oddziałujących na państwa słabiej rozwinięte

Authors

Pages

69-81

Abstract

Polityka handlowa znajduje się w centrum realizacji stosunków zewnętrznych Unii Europejskiej. Wspólna polityka handlowa była pierwszym kamieniem milowym, który osiągnęły państwa członkowskie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG). Dlatego właśnie, jest jednym z głównych instrumentów Unii Europejskiej w relacjach z państwami trzecimi. Z jednej strony wykorzystuje ona asymetryczny system oparty na preferencyjnym dostępie do rynków europejskiej oferowany państwom najbiedniejszym, zaś z drugiej strony w ostatnich latach coraz intensywniej realizuje tzw. mieszane umowy handlowe z państwami najbardziej rozwiniętymi, jak Kanada w ramach umowy CETA (Comprehensive Economic Trade Agreement). Asymetria relacji z państwami słabo rozwiniętymi jest w znacznej części konsekwencją zasad, które dominują w UE i opierają się na wspieraniu gospodarek potrzebujących. Polityka handlowa stała się instrumentem oddziaływania na zmiany i reformy wprowadzane w państwach słabiej rozwiniętych. Celem niniejszego artykułu jest wskazanie, że koncepcja systemu GSP, cechy i powiązania tego systemu z innymi obszarami, oparta na asymetrii w relacjach handlowych z państwami najsłabiej rozwiniętymi, istotnie oddziałuje na te kraje. Artykuł odwołuje się do materiałów źródłowych instytucji unijnych oraz opracowań na temat stosunków zewnętrznych i polityki handlowej Unii Europejskiej. W artykule wykorzystano następujące metody badawcze: analiza dokumentów UE oraz badanie literatury dotyczące powyższej tematyki. Artykuł ma charakter multidyscyplinarny z obszarów nauk ekonomicznych oraz nauk politologicznych.